Aansprakelijkheid: de tussenpersoon gaat er niet altijd tussenuit

De kans is groot dat u weleens een overeenkomst via een tussenpersoon heeft afgesloten. Denkt u hierbij aan het afsluiten van een verzekering via een assurantiekantoor of verzekeringstak bij een bank. Wellicht heeft u weleens geld belegd via een financieel tussenpersoon. Door toedoen of nalaten van de tussenpersoon kunt u als klant schade lijden. Is de tussenpersoon dan aansprakelijk voor de schade?

Wanneer de tussenpersoon iets verkeerd heeft gedaan of juist heeft nagelaten iets te doen wat hij had moeten doen, dan heeft hij zijn werk niet goed gedaan. Juristen in dit geval spreken over de schending van een zorgplicht. Zo kan de tussenpersoon bijvoorbeeld de klant verkeerd of helemaal niet hebben geïnformeerd over de voorwaarden wanneer de verzekeraar geld uitkeert, terwijl hij dat wel had moeten doen. Ook kan de tussenpersoon de klant een verkeerd advies  ten aanzien van de verzekerde waarde van bijvoorbeeld uw opstal-, inventaris- of bedrijfsschadeverzekering hebben gegeven, waardoor de klant schade lijdt.

Ook indien er geen overeenkomst meer bestaat tussen de klant en de tussenpersoon kan de tussenpersoon onder omstandigheden aansprakelijk blijven. De Hoge Raad heeft hier recentelijk een arrest over gewezen dat wij in dit artikel ook zullen bespreken. Eerst zullen wij een voorbeeld uit de rechtspraak geven van het begrip zorgplicht.

Zorgplicht: tussenpersoon dient onderverzekering zoveel mogelijk te voorkomen

Een tussenpersoon dient ervoor te zorgen dat het advies voldoende aansluit bij de behoefte van zijn klant. Zo is het bijvoorbeeld van belang dat de dekking voldoende is in vergelijking met de waarde van het verzekerd object om onderverzekering te voorkomen. De tussenpersoon moet actief handelen en zo nodig de klant op eigen initiatief naar meer informatie vragen over het te verzekeren object.

In een arrest van het Gerechtshof Arnhem uit 2011 gaat het om de onderverzekering van een auto. Een klant heeft in 2007 via een tussenpersoon een autoverzekering afgesloten.  De auto is beperkt casco verzekerd tot een bedrag van € 5.000,-. Later schaft de klant een andere auto aan met een jongere kenteken. Deze wijziging heeft de klant doorgegeven aan zijn tussenpersoon. Het verzekerde bedrag voor de beperkte cascodekking is € 5.000.- gebleven. Begin 2009 wordt de auto gestolen. Door de schade-expert wordt de waarde van de gestolen auto getaxeerd op € 9.500,-. De verzekeraar keert slechts het verzekerd bedrag van ongeveer € 5.000,- uit (minus eigen risico). Hierdoor lijdt de klant schade van € 4.500,-.

De klant stelt zijn tussenpersoon aansprakelijk, omdat deze niet naar de waarde van de auto heeft gevraagd en het verzekerde bedrag hierdoor niet is aangepast. Volgens het Gerechtshof had de tussenpersoon moeten vragen naar de waarde van de auto toen de klant de wijziging doorgaf, temeer omdat uit het kenteken het vermoeden kon worden afgeleid dat de te verzekeren auto nieuwer/jonger was dan de eerst verzekerde auto en dat deze derhalve vermoedelijk een hogere waarde zou hebben.

De tussenpersoon had naar aanleiding hiervan actief moeten handelen en naar de waarde van de nieuwe auto moeten vragen. Bovendien had de tussenpersoon de klant moeten waarschuwen omtrent  het risico van onderverzekering. Nu de tussenpersoon dit niet heeft gedaan, heeft de tussenpersoon een zorgplicht geschonden en is de tussenpersoon derhalve aansprakelijk voor de door de klant geleden schade. Het Gerechtshof heeft gelet op de omstandigheden van deze specifieke zaak de aansprakelijkheid van de tussenpersoon op 50% vastgesteld, zodat de tussenpersoon € 2.500,- moest betalen aan de klant.

Aansprakelijkheid van de tussenpersoon, ook na afloop van de overeenkomst

Ook indien een tussenpersoon in het verleden advieswerkzaamheden heeft verricht voor een klant kan dit ertoe leiden dat ook in de toekomst op de tussenpersoon een zorgplicht blijft rusten, ook indien er op dat moment geen overeenkomst meer bestaat tussen de tussenpersoon en de klant. In een arrest van de Hoge Raad ging het om het volgende.

De tussenpersoon en de klant zijn in 2001 met elkaar in contact gekomen. De tussenpersoon dreef toen een verzekerings- en hypotheekadvieskantoor. De tussenpersoon heeft in 2001 voor de klant bemiddeld bij enkele verzekeringen en hypotheken en bij het onderbrengen van beleggingen.

In 2005 kreeg de klant door een schenking het bedrag van € 200.000,-. De klant wendt zich tot de tussenpersoon met het verzoek hem te adviseren over de belegging van die € 200.000,-. De tussenpersoon adviseert de klant om aan een aan de tussenpersoon gelieerde vennootschap (een makelaarskantoor) een geldleningsovereenkomst te sluiten, waarbij de klant het bedrag van € 200.000,- aan het makelaarskantoor uitleent. De klant volgt dit advies op en de tussenpersoon heeft de overeenkomst van geldlening namens het makelaarskantoor ondertekend. Op 21 maart 2007 is de makelaarskantoor failliet gegaan. De openstaande lening is €174.133,- die de klant nagenoeg kwijt is.

De klant stelt de tussenpersoon aansprakelijk en vordert van de tussenpersoon (terug)betaling van het aan het makelaarskantoor uitgeleende bedrag. De tussenpersoon verweert zich door te stellen dat hij in de gesprekken met de klant omtrent de geldlening niet als tussenpersoon of adviseur van de klant heeft opgetreden maar als vertegenwoordiger van het makelaarskantoor, en dus niet aansprakelijk gehouden kan worden als tussenpersoon of adviseur.

De Hoge Raad is het niet eens met de tussenpersoon en oordeelt dat de tussenpersoon wel degelijk aansprakelijk is voor de door de klant geleden schade wegens het schenden van een zorgplicht. Omdat de tussenpersoon in het verleden steeds als adviseur van de klant had opgetreden en de klant hem juist met het oog op die hoedanigheid en vanwege het vertrouwen dat hij in hem stelde als deskundig persoon, had benaderd met het verzoek de klant te adviseren over de belegging van het bedrag van € 200.000,-., rustte op de tussenpersoon de zorgplicht de klant duidelijk te wijzen op de risico’s van de geldleningsovereenkomst, dan wel had de tussenpersoon de klant naar een andere adviseur moeten verwijzen.

Zelfs als het voor de klant tijdens het gesprek duidelijk was geworden dat de tussenpersoon voor het makelaarskantoor optrad en dus niet als tussenpersoon van de klant handelde, blijft een zorgplicht op de tussenpersoon rusten vanwege de in het verleden bestaande adviesrelatie tussen partijen en het vertrouwen die de klant in de tussenpersoon stelde.

Wat betekent dit voor u?

Houdt in uw achterhoofd dat de tussenpersoon in de meeste gevallen in uw belang dient te handelen. De tussenpersoon kan door iets te doen of niet te doen aansprakelijk zijn wegens het schenden van een zorgplicht. Ook na het eindigen van een contractuele relatie, moet een tussenpersoon zich er van bewust zijn dat zijn dat de zorgplicht voort kan duren. Latere handelingen van een tussenpersoon kunnen met deze zorgplicht in strijd zijn, waardoor aansprakelijkheid en dus schadeplichtigheid kan ontstaan.

Denkt u dat uw tussenpersoon een zorgplicht heeft geschonden en derhalve aansprakelijk is voor de door u geleden schade? Advocatenkantoor Phea wijst u op uw rechten en geeft u advies. Waar nodig kan een gerechtelijke procedure aanhangig worden gemaakt. Heeft u een rechtsbijstandverzekering die dekking verleent? Uw rechtsbijstandsverzekeraar betaalt dan uw advocaatkosten. Met uw toestemming nemen wij contact op met uw rechtsbijstandsverzekeraar om de dekking te regelen.

Advocatenkantoor Phea is ook aangesloten bij de Raad voor de Rechtsbijstand. Afhankelijk van uw inkomen en vermogen komt u eventueel in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand. U betaalt in dat geval slechts een eigen bijdrage. Advocatenkantoor Phea is bovendien aangesloten bij High Trust van de Raad voor Rechtsbijstand, waardoor u doorgaans binnen enkele dagen weet of u in aanmerking komt voor gefinancierde rechtsbijstand.

Hebt u vragen over aansprakelijkheid van de tussenpersoon en/of over het verzekeringsrecht? Hebt u een discussie met uw verzekeraar over de dekking? Wij helpen u graag verder. Neem vrijblijvend contact met ons op. Vraag hierbij om een vrijblijvend kennismakingsgesprek, waarbij een advocaat oordeelt of uw zaak kans van slagen heeft.

Dit artikel is gepubliceerd in de landelijke Chinese krant Asian News